Het was weer eens wat anders voor Jan Derksen. Zijn toehoorders waren woensdagmiddag allesbehalve jong, ze vulden geen collegezaal en niemand zat te pielen met zijn smartphone. Welkom bij de hooglerarenlunch.

Psychologiehoogleraar Jan Derksen hoefde zijn gehoor niet tot stilte te manen. Hij kon gewoon meteen beginnen. Over zijn ingezonden brief in de Volkskrant en het afschaffen van analoge hoorcolleges als toch niemand luistert. Hij keek om zich heen en telde een, twee, drie, vier geïnteresseerden. Ze slurpten wellicht iets bij het eten van hun soep, maar rumoerig kon je ze niet noemen. Wat vinden collega-hoogleraren van de stelling van Derksen om hoorcolleges alleen nog op internet te zetten? Dat wilde Het Soeterbeeck Programma graag van de Nijmeegse hoogleraren horen. Frans Keune, emeritusprofessor Wiskunde (‘ik geef nog steeds college’) herkent zich niet in Derksens beeld van de snackende, whatsappende, muziek luisterende collegezaal. ‘Het klinkt meer als een probleem van de opleiding.’ En om dan meteen alle hoorcolleges maar af te schaffen… Floris Kraaimaat, eveneens emeritus maar dan aan de medische faculteit, heeft ook geen Derksenachtige ervaringen. ‘Ik vond het de laatste jaren een verademing om college te geven. Het klimaat is veranderd en dat heeft zeker te maken met het groeiende aantal vrouwelijke studenten.’ Ander publiek Jan Bransen snapt heel goed wat Derksen bedoelt. Hij is de enige niet-emeritus onder de lunchers en is hoogleraar Filosofie van de Gedragswetenschappen. Dat betekent: college geven voor een grote zaal waarvan een groot deel weinig tot geen interesse toont. ‘Veel van deze studenten zitten er omdat ze niet weten wat ze willen. Bij wiskunde heb je een ander publiek.’ Daarbij: de hoorcolleges bij wiskunde trekken hooguit tachtig toehoorders. Toch anders dan de vijfhonderd van Derksen. Strenger selecteren is de oplossing, daar zijn alle heren het over eens. De universiteit moet niet al die studenten binnenboord willen houden om geld in het laatje te krijgen. Verschoolsing, dat krijg je er maar van. Derksen: ‘Wij hebben van onze studenten gepamperde kleuters gemaakt.’ Te veel studenten komen naar de universiteit omdat ze nou eenmaal vwo hebben gedaan, niet als onvermijdelijk gevolg van een onhoudbare intrinsieke drijfveer, zo concluderen de tafelheren. Bert Felling, emeritus hoogleraar Methodenleer: ‘Ik zag het academisch denken meestal pas ontstaan in het vierde jaar. Tot die tijd zeiden studenten dat ze naar school gingen en deden ze proefwerken.’ Een opleiding van vier jaar die studenten door de strot wordt geduwd (de woorden van Derksen) staat te ver af van het idee van een universiteit die haar mensen opleidt tot kritische, academische denkers, is de algemene conclusie. Maar ja, ontkom daar maar eens aan als het financieringssysteem nou eenmaal zo is ingericht. Blijven vernieuwen, hoopt Derksen. Beter aansluiten bij de belevingswereld van de jonge, narcistische achterbankgeneratie (opnieuw Derksens woorden) door digitaal colleges van over de hele wereld aan te bieden en daarvoor deelcertificaten uit te delen. En daarnaast lekker onderwijs geven in kleine groepjes aan hen die echt willen. / Annemarie Haverkamp