In een ver verleden leerde ik in mijn studie politicologie dat politiek ‘de gezaghebbende allocatie van waarden in de samenleving’ is. Een definitie uit begin jaren zeventig die ik midden jaren tachtig leerde. En nu, anno 2013, moeten zelfs de beoefenaren van die politiek doorhebben dat deze definitie, die zij zelf waarschijnlijk ook geleerd hebben, volledig uitgehold is. Tenminste, sinds vorige week moet toch ook Rutte van de illusie beroofd zijn dat hij in Nederland de lakens uitdeelt? Na het officiële verscheiden van de doodgeboren coalitie die we kennen onder de naam Rutte I dacht vrijwel iedereen dat er tijden van politieke stabiliteit zouden aanbreken. Een meerderheidscoalitie van twee partijen – die zou het toch wel vier jaar volhouden, zelfs na de ziektekostennivelleringsrebellie uit liberale hoek. Maar wat blijkt nu? De heren onderhandelaars hadden een cruciaal lesje staatsrecht gemist. Een meerderheid in de Tweede Kamer is niet hetzelfde als een parlementaire meerderheid. We hebben nóg een Kamer, zoals het rangtelwoord ‘Tweede’ al op zijn minst doet vermoeden. En die andere Kamer (de Eerste dus, letten we nog op Mark en Diederik?) moet ook wetten goedkeuren. Met de helft plus één. En daar sta je dan met je regeerprogram. Fluitend een meerderheid voor alle afgesproken plannetjes in de Tweede Kamer, maar in de Senaat dus mooi niet. En dan kun je leuk aankondigen dat heel Nederland op de schop gaat, maar ben je afhankelijk van de oppositie of dat ook doorgaat. Nu zijn er altijd wel partijen bereid om mee te werken, zo lang er wat te halen valt. Maar er komt een moment dat er alleen maar pijn te verdelen valt, en wie is er dan nog bereid om, zonder gouvernementele beloning, zijn nek uit te steken? Het is ook niet alsof het maar een tijdelijk probleem is. De Eerste Kamer zit er in zijn huidige samenstelling nog drie jaar, lang genoeg om alle daadkracht uit het kabinet-Rutte-Asscher te zieken, zeker als het CDA de oppositionele ramkoers volhoudt. Dat betekent over een jaartje of twee weer verkiezingen, want die carnavalscoalitie met de orthodoxe SGP en ChristenUnie en het hardcore seculiere D66 spat bij het eerste het beste immateriële punt uit elkaar.

Lees alle columns van Tom de Wit