Als de vrouw meer verdient dan de man, wordt de relatie slechter
Niels Blom. Foto: Stan van Pelt
Als man vind je het geen punt als je vrouw meer verdient dan jij, toch? We leven in een progressieve maatschappij tenslotte, waar traditionele opvattingen over genderrollen in de minderheid zijn? Nou, dat blijkt toch een tikje anders te liggen.
Van een vrouwelijke advocaat, rechter of arts kijkt tegenwoordig niemand meer op. Dat mannen en vrouwen qua capaciteiten gelijkwaardig zijn staat niet ter discussie, zou je zeggen. Toch blijken traditionele opvattingen over rolpatronen stiekem nog wel de sociale norm te zijn. Dat staat in het proefschrift van socioloog Niels Blom, die er vrijdag op promoveert.
Hij onderzocht hoe gelukkig heteroseksuele stellen zijn met hun relatie en hoe dat verandert als mensen meer of minder gaan werken en als er wijzigingen zijn in het inkomen. Blom analyseerde enquêtegegevens van meer dan tienduizend stellen uit Nederland, Australië en het Verenigd Koninkrijk. De stellen werden meerdere jaren gevolgd.
Wat blijkt? Naarmate de vrouw meer verdient, worden beide partners steeds minder tevreden over hun relatie. Is het andersom – de man ziet zijn banksaldo maandelijks stijgen – en de man is de kostwinner in huis, dan heeft dit geen effect op de kwaliteit van de relatie.
Dus mensen denken gewoon traditioneel over hoe de rolverdelingen binnen een relatie ‘hoort’ te zijn?
‘Dat zou je op het eerste gezicht misschien denken, maar het ligt wat complexer. Het interessante is namelijk dat het helemaal niet uitmaakt hoe stellen zélf tegen maatschappelijke normen aankijken. Ook als ze heel negatief antwoorden op bijvoorbeeld vragen als ‘het is beter als de man geld verdient en de vrouw voor de kinderen zorgt’, zijn ze toch minder gelukkig zodra de vrouw kostwinner wordt. Gemiddeld gesproken dan natuurlijk, hè.’
Hoe kan dat dan?
‘Dat is denk ik het gevolg van heersende ideeën in de maatschappij. Mensen hebben het gevoel dat ze toch minder aan de sociale norm voldoen. Die norm is blijkbaar nog best traditioneel.’
Is dat niet raar anno 2019?
‘Nou, je ziet dat vrouwen bijvoorbeeld nog steeds vaker parttime werken dan mannen. Dat kun je deels toch beschouwen als een uiting van de heersende norm.’
Oei, de partner van deze verslaggever heeft het hoogste inkomen thuis. Moet ik me nu zorgen maken?
‘Nee hoor. Het effect dat we zagen was vrij klein, dus ik zou me niet meteen druk maken. Toch is het wel frappant dat factoren van buiten de relatie – sociale normen – je relatiegeluk dus kunnen beïnvloeden.’
Wisten we dit dan nog niet?
‘Dat is juist het interessante aan mijn onderzoek. In Europa was hier tot nu toe heel weinig bewijs voor. Het meeste onderzoek over het verband tussen relatiegeluk en werk is in de VS gedaan. Sommige resultaten die we vonden, gingen precies tegen onze verwachtingen in. Zo zagen we bijvoorbeeld dat werkloosheid het relatiegeluk vermindert, maar dat het daarbij niet uitmaakt of mensen kinderen hebben of niet.’
Zijn jouw conclusies van toepassing op je eigen relatie?
‘Haha, ik ben momenteel single, dus nee.’
Stijn schreef op 7 februari 2019 om 15:40
Kan het niet zo zijn dat er druk op de relatie ontstaat als één van beiden meer uren gaat werken? Misschien komt de totale loonstijging van vrouwen wel gedeeltelijk uit verhoging van het aantal gewerkte uren, terwijl de totale loonstijging van mannen (die gemiddeld al meer uren werken) wel voor een groter deel uit een stijgend uurloon.
L.J. Lekkerkerk (Hans) schreef op 7 februari 2019 om 15:56
En is er ook niet een trend aan het ontstaan dat vrouwen gemiddeld genomen hoger opgeleid zijn dan mannelijke leeftijdgenoten? Het zal een kwestie van tijd zijn voor vrouwen daardoor gemiddeld meer verdienen dan (hun) mannen. Maar als de ‘evrouwcipatie van de man’ ook goed doorzet dan hoeven mannen hun eigenwaarde niet meer uit de hoogte van hun salaris te halen en komt het misschien toch nog goed met relaties uit het onderzoek.
Jesper Jansen schreef op 7 februari 2019 om 18:34
Het heet ‘hypergamie’, het is een universeel menselijk verschijnsel. Sociale normen zijn er een gevolg van – niet andersom. Maargoed, wat verwacht je van een promotie-onderzoek van een socioloog.
Anco schreef op 8 februari 2019 om 01:03
Beetje makkelijk om een onderzoek weg te wuiven door een hele wetenschappelijke discipline in twijfel te trekken. Van een filosoof verwacht je een meer doordachte reactie. Bovendien is hypergamie hier maar zijdelings aan gerelateerd aangezien dat gaat over trouwen met iemand in een hogere sociale klasse, terwijl het in dit interview gaat over inkomen. Partners kunnen in dezelfde sociale klasse zitten en toch een verschillend inkomen hebben.
Joop schreef op 8 februari 2019 om 11:44
Grappig toch… Hoezeer je toch progressief denkt, je wordt toch gelukkiger als je traditioneel leeft.
Joop schreef op 8 februari 2019 om 11:47
Grappig toch… Hoe progressief je ook denkt, je wordt toch gelukkiger als je traditioneel leeft.
Een argument voor de biologische kant van gender, geslacht en het daarbij horende gedrag, en een mooi tegenargument voor het denkbeeld dat al deze dingen sociaal bepaald zijn en dat wat er tussen je benen hangt 0% correlatie heeft met gender en geslacht.
Roy schreef op 8 februari 2019 om 19:18
“Hoe progressief je ook denkt, je wordt toch gelukkiger als je traditioneel leeft”.
> Volgens mij is dat niet wat er uit bovenstaand onderzoek af te leiden valt. Het onderzoek suggereert dat, wat je eigen normen en waarden ook zijn, je graag wilt voldoen aan heersende normen (c.q. wat ‘men’ denkt) – waarschijnlijk om geen sociale outcast te worden of vanwege een ‘need to belong’.
Iemand die progressief is die heeft dus inderdaad ook de behoefte om aan maatschappelijke normen te voldoen, maar het idee van progressief zijn betekent zoveel als dat je juist zou willen dat die maatschappelijke normen anders zouden zijn (c.q. meer progressief).
Playable Character schreef op 8 februari 2019 om 22:14
Kom op meneer Blom, waar worden opeens die traditionele/heersende normen vandaan gehaald? Geen enkel argument voor aangedragen. Wordt even doodleuk geponeerd. Implicit social sience biasje.