Thomas Maal is de allereerste hoogleraar 3D-Technologie in de gezondheidszorg. Hij onderzoekt technieken die letterlijk een extra dimensie geven aan scans en operaties.

Iedereen die ooit een beugel heeft gedragen kan zich dat ene, verschrikkelijke moment nog voor de geest halen. Gipshappen: minutenlang kokhalzen omdat het voelt alsof je keel wordt volgestort met rubber. Het is één van die technieken die dankzij het werk van het 3D-lab in het Radboudumc overbodig wordt. De orthodontist maakt tegenwoordig gewoon een 3D-scan. Zo gepiept en veel fijner voor de patiënt.

‘Het maakt het uitvoeren van de operatie makkelijker, en het resultaat beter’

Maal, coördinator van het 3D-lab en sinds kort hoogleraar, doet onderzoek naar zulke 3D-technieken in het ziekenhuis. Met 3D-scans is het bijvoorbeeld mogelijk om een virtueel beeld te maken van een kaak en gebit. Op de computer kan de kaakchirurg vervolgens samen met de patiënt kijken hoe een kaakcorrectie de vorm van het gezicht verandert. Maal onderzoekt als hoogleraar hoe goed zulke 3D-simulaties de uiteindelijke situatie voorspellen.

Maar dat is niet het enige. ‘We maken ook veel hulpstukken voor bij operaties met de 3D-printer’, vertelt Maal. ‘Dat zijn bijvoorbeeld malletjes, die de chirurg op een bot kan bevestigen en die precies aangeven wat weggehaald moet worden.’

Pokémon GO

Nóg meer futuristisch, wellicht, is het opereren met augmented reality. Dat is de techniek die menigeen kent van Pokémon GO, waarbij virtueel beeld in de echte wereld opgaat. Maal: ‘Denk aan een plastisch chirurg, die tijdens een borstreconstructie door zijn bril bloedvaten in de buik ziet liggen. Dat maakt het uitvoeren van de operatie makkelijker, en het resultaat beter.’

Zitten chirurgen die al jarenlang volgens dezelfde protocollen werken wel op zulke nieuwigheden te wachten? Af en toe is het een overwinning die je moet behalen bij conservatieve chirurgen, geeft Maal toe. ‘Maar we kunnen hen met onze 3D-techniek laten zien wat de resultaten van een operatie zijn, en hoe we het nóg beter kunnen maken.’ En dat werkt: het 3D-lab werkt inmiddels voor 15 afdelingen in het Radboudumc, en ook andere ziekenhuizen nemen de 3D-technieken over. Maal: ‘Het spreidt zich als een olievlek uit.’