Geschiedenisstudenten van de Radboud Universiteit werken samen met ROC-studenten Mediavormgeving aan een documentaire over de identiteit van de wijk Waterkwartier. Marjolein, Niels en Mikis doen het onderzoek, Ente en Roy regelen het beeld en geluid.

Het lijkt een donderdagmiddag als alle andere in het Waterkwartier. Het is er rustig, de meeste mensen zijn aan het werk. Het is grauw weer, met een venijnig snijdende wind. De vijf studenten/documentairemakers vallen dan ook extra op, bepakt en bezakt met beeld- en geluidsapparatuur. Sinds negen uur deze ochtend zijn ze al op pad in de Nijmeegse volkswijk, om mensen te interviewen voor hun documentaire.

De ogen geopend
‘We doen dit in het kader van een themacollege over de Nijmeegse industrie’, vertelt geschiedenisstudent Mikis enthousiast. ‘Ik had me er eigenlijk voor ingeschreven uit persoonlijke interesse, niet wetende dat we een film zouden gaan maken. Voor mij is de cursus er alleen maar leuker van geworden. Het is eens wat anders dan literatuuronderzoek doen.’ Het maken van de documentaire heeft de geschiedenisstudenten de ogen geopend. ‘Je leert je vakgebied vertalen naar gewone mensen en je brengt de geschiedwetenschap in de praktijk op een hele leuke manier’, stelt Marjolein. ‘De ontwikkelingen die je onderzoekt krijgen een gezicht en een verhaal, door de mensen die je interviewt.’

Een echte volkswijk
Rond 1911 worden in het Waterkwartier de eerste huizen gebouwd. Er liggen de nodige industrieën aan de Waal en het lijkt handig om ‘het werkvolk’ daarbij in de buurt te vestigen. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog krijgt de wijk zijn huidige vorm. ‘Dat het Waterkwartier een industrie- en volkswijk is, is evident’, stelt Marjolein. ‘Voor ons is het vooral interessant om te bekijken hoe die volkse identiteit is ontstaan en hoe die zich kenmerkt. En: wat blijft er van over, met de veranderingen die nu gaande zijn? De wijk wordt aan alle kanten onder druk gezet. Oude arbeiderswoningen worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw en ook de bedrijven verdwijnen. Terwijl die bedrijven juist het volkse karakter van de buurt hebben gevormd.’

Experiment
Het is de eerste keer dat er op deze manier wordt samengewerkt tussen de Radboud Universiteit en het ROC. ‘Het gaat goed, vinden we. Alleen Ente is soms een dwarsligger’, stelt RU-student Niels lachend. ROC-studenten Roy en Ente zijn ook positief over de samenwerking. Het team lijkt elkaar al tijden te kennen. Niels is de leider van de groep. Beleefd stapt hij af op de buurtbewoners op het Biezenplein. ‘Wij zijn op zoek naar de band tussen wijk en industrie. Zouden jullie misschien wat vraagjes willen beantwoorden?’

‘Bedrèève’
De 66-jarige Ger Hesseling wil best meewerken aan de documentaire. De studenten hebben geluk dat ze hem tegen het lijf lopen: Ger heeft zijn hele leven in het Waterkwartier gewoond en er 36 jaar gewerkt in het slachthuis. Hij blijkt een belangrijk lid van de Wijkvereniging te zijn en hij weet veel van de geschiedenis van de wijk. ‘In het Waterkwartier waren veel bedrèève gelegen’, vertelt hij met een dik Nijmeegs accent. Arbeiderswoningen werden er omheen gebouwd. Zo groeide het Waterkwartier uit tot een industriewijk. De werknemers van de Vasim, de Honig of het slachthuis verdienden niet al te veel. Daarnaast leefden veel mensen in het Waterkwartier van een uitkering. Iedereen had niks, dat had z’n voordelen. Het versterkte de saamhorigheid. Dat is altijd gebleven. De gemeente zegt het nog steeds: wat wij hier hebben in het Waterkwartier, dat hebben ze in heel Nijmegen niet.’ /Tekst en foto’s: Joep Sistermanns

De documentaire over de band tussen volkswijk en industrie in Nijmegen bestaat uit een tweeluik van twee keer veertien minuten. Deel een gaat over Bottendaal, deel twee over het Waterkwartier. De docu zal worden uitgezonden op Nijmegen 1. De precieze datum is nog niet bekend.