De minister en staatssecretaris van Onderwijs verdedigden gisteren in de Tweede Kamer hun beslissing om 200 miljoen euro weg te halen bij onderzoeksinstituten en belangenverenigingen. Bussemaker en Dekker houden voet bij stuk: slecht nieuws voor het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) en Max Planck Instituut.

Het goede nieuws? Er wordt helemaal niet bezuinigd op de onderzoeksinstituten. Want het is geen bezuiniging, maar een subsidiestop, aldus minister Jet Bussemaker. Het slechte nieuws? Het geld wordt dus wel gewoon weggehaald. Dat heeft verregaande consequenties voor het Nijmeegse Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) en het Max Planck Instituut. Ook het Nederlands Instituut in Marokko (NIMAR) en landelijke organisaties als Surf, de LSVb en ISO, worden in meer of mindere mate gekort. Bussemaker en haar staatssecretaris Sander Dekker verdedigden hun plannen. Het Kamerdebat duurde lang, was deels een herhaling van zetten, en leverde de tegenstanders van de kabinetsplannen niets op. D66-Kamerlid Paul van Meenen refereerde nog aan het Max Planck Instituut als een excellent onderzoeksinstituut dat belangrijk werk verricht. De oppositiepartijen CDA, D66 en SP namen het op voor het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG). ‘Wil deze minister de geschiedenis ingaan als degene die het collectieve geheugen van het parlementaire werk de nek omdraait?’, vroeg SP-Kamerlid Jasper van Dijk. De minister gaf echter geen krimp. ‘Het is geen leuke boodschap, maar we achten het wel een noodzakelijke.’ Bussemaker stelde vervolgens dat ze toe wil naar ‘minder afstandelijke instituten’ en liever ziet dat wetenschappers de competitie aangaan om vrije gelden van (bijvoorbeeld) het NWO binnen te halen. Wellicht kunnen het Max Planck of CPG daar terecht, opperde de minister. Bussemaker opperde wel meer. Eigenlijk vindt ze alles prima, als het CPG maar van de begroting van OCW af gaat. Parlementaire geschiedschrijving is belangrijk, maar geen taak voor OCW, aldus Bussemaker. Wie weet kan de Staten-Generaal het financieren? Afdelingen politicologie van andere universiteiten doen al werk dat een beetje overlapt, misschien kunnen die door er wat bij te doen en beter samen te werken het gat dat valt vullen? En als de Radboud Universiteit het CPG zo belangrijk vindt, kunnen ze er voor kiezen het instituut te financieren uit het profileringfonds. Dat lijkt een standaardoplossing te worden. Studenten met weigerachtige of onvindbare ouders kunnen geen aanspraak meer maken op de aanvullende beurs? Universiteiten kunnen hen compenseren uit het profileringfonds, aldus Bussemaker in februari 2013. Ook toen de kwestie langstudeerboete nog speelde werd er veelvuldig naar het fonds verwezen, alsof het een magische bodemloze put vol geld is. De realiteit is dat het maar een beperkt potje betreft waaruit ook de bestuurbeurzen en financiële hulp aan studenten die vanwege bijzondere omstandigheden vertraging oplopen worden betaald. De coalitiepartijen VVD en PvdA gaan akkoord met de plannen. Ze worden gesteund door de PVV. Dat is zowel in de Tweede als Eerste Kamer genoeg voor een meerderheid. / Mark Merks