Pieter Medendorp, hoogleraar Sensomotorische integratie verbonden aan het Donders Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen ontvangt een Vici-subsidie van 1,5 miljoen Euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).  Daarmee gaat hij  de komende vijf jaar onderzoek doen naar de rol van de hersenen bij het kiezen voor de meest effectieve of efficiënte acties in een onzekere, dynamische omgeving.  Medendorp is de vierde Radboudonderzoeker die dit jaar een Vici-subsidie ontvangt. 

Waarnemen, bewegen, bewegen
We zijn voortdurend in beweging en voeren tegelijkertijd ook allerlei acties uit. Schijnbaar onbewust anticiperen we op een beweging van ons lichaam, terwijl we tegelijkertijd de veranderende posities van onszelf en die van om ons omringende bewegende mensen of objecten daarbij betrekken. Ook beslissen we om bepaalde objecten te vermijden en de meest effectieve actie uit te voeren, we anticiperen zelfs op de keuzes die we daarna zelf maken. Dit alles gebeurt onbewust en we hebben wonderlijke controlemechanismen die zorgen dat we de juiste beslissingen nemen, of niet.

Voetballen
Pieter Medendorp licht toe: ‘Ik vergelijk het vaak met voetballen. Stel je voor je bent Barcelona’s spits Lionel Messi en je speelt de finale in de  Champion’s league. Je bent constant in beweging: dribbelend, sprintend op topsnelheid. Tegelijkertijd houd je de posities van de teamgenoten in de gaten, passeert drie aanvallende tegenstanders die je uit balans proberen te brengen en schiet de bal op het juiste moment, met linker of rechtervoet en scoort! Dit voorbeeld maakt duidelijk hoe goed mensen zijn in het waarnemen, kiezen en handelen, terwijl ze zelf ook bewegen.’

Vestibulaire slee
Hoe het brein dit regelt gaat Medendorp de komende vijf jaar verder onderzoeken met een team van vijf medewerkers:  twee postdoc’s, twee aio’s en een technicus. Dat gebeurt met verschillende technieken in het Donders  SensoriMotorLab (www.sensorimotorlab.com).  Zo nemen proefpersonen plaats in een vestibulaire slee – een slee die beweegt en je evenwicht verstoort – en waarna er verschillende krachten op hen worden uitgeoefend terwijl ze  ze in beweging zijn.  Tegelijkertijd krijgen ze visuele of andere sensorische informatie die soms past in een beweging, maar soms ook tegennatuurlijk is. Hierbij worden bewegingen van ogen, armen, handen, benen gemeten in verschillende condities .

TMS
‘We zijn geïnteresseerd in wat er gebeurt in de sensomotorisch gebieden van het brein. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van de beslissing om tot actie over te gaan,’ vertelt Medendorp. ‘Dat is geen statisch proces, maar een voortdurend actief netwerk, dat we in kaart willen brengen door meting met Electro-encefalographie (EEG). Daarnaast gaan we knooppunten gaan manipuleren met TMS.’ TMS (Transcraniële Magnetische Stimulatie) is een methode waarmee tijdelijk delen van het brein kunnen worden uitgeschakeld. ‘Door systematisch bepaalde verbindingen te manipuleren en die te koppelen aan de voorbereiding van een actie, hopen we erachter te komen hoe het brein keuzes maakt voor een beweging, maar ook anticipeert op de keuzes die we maken.

Ook een ERC
Eerder dit jaar ontving Pieter Medendorp  ook al een  Europese  Starting Grant van anderhalf miljoen euro. Dat onderzoek is gericht op taakuitvoering en gaat over de rol van sensorische, motorische en cognitieve signalen terwijl we in beweging zijn.