Internationale studenten reageren op discussies in Tweede Kamer: ‘Ik voel me niet welkom in Nederland’
Internationale studenten tijdens de introductie in 2019 in het Berchmanianum. Foto ter illustratie. Fotograaf: Tom Hessels
Vorige week debatteerde de Tweede Kamer over internationale studenten in Nederland. En terwijl veel politici het erover eens zijn dat het er te veel zijn, worden internationale studenten nauwelijks bij het debat betrokken. Vox sprak met drie internationale studenten over de discussie. ‘Minder internationale studenten lost de problemen waar Nederland mee kampt niet op.’
‘Zoals ik het zie, is dit debat een manier voor de Nederlandse overheid om de woningcrisis aan te pakken’, vertelt Dangira Burdaite, Arts and Culture student uit Litouwen. ‘De overheid geeft internationale studenten de schuld van de slechte woningsituatie in Nederland.’ Het debat waar Burdaite op doelt vond afgelopen dinsdag plaats in de Tweede Kamer. Zes uur lang werd er over het ‘probleem van de internationale studenten’ gepraat.
Na het debat hebben minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf en de Tweede Kamer de Nederlandse universiteiten gevraagd om actieve werving van internationale studenten stop te zetten. Daarnaast hebben politieke partijen als de VVD en het CDA een maximum aantal studenten uit niet-Europese landen geëist, evenals de mogelijkheid voor universiteiten om het totale aantal Engelstalige studenten te beperken.
168 landen
Hoewel internationale studenten al jaren een belangrijk discussiepunt zijn in de Nederlandse politiek, hebben recente gebeurtenissen zoals het escaleren van de woningnood gezorgd voor nieuwe belangstelling. De 23-jarige Burdaite is bang dat de huidige discussie in de Tweede Kamer de problemen van internationale studenten gaat verergeren: ‘Ik vrees dat dit debat vreemdelingenhaat gaat versterken.’
‘Ik voel me onderdeel van een probleem in plaats van een gemeenschap’
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stonden er afgelopen jaar 115.068 internationale studenten uit 168 landen ingeschreven bij Nederlandse universiteiten. Verder is het aantal internationale studenten de afgelopen zestien jaar sterker toegenomen dan het aantal Nederlandse studenten. Hoewel internationale studenten momenteel goed zijn voor ongeveer 10,6 procent van de studenten aan de Radboud Universiteit, komt gemiddeld 40 procent van de eerstejaars in Nederland niet uit Nederland.
Voor Jimena Zarco Ramírez, internationale student uit Mexico, is het duidelijk waarom Nederland zo’n populaire bestemming is voor studenten van over de hele wereld: ‘Mensen die bij mij op school zaten in Mexico kunnen niet geloven dat ik in een gebouw als het Erasmusgebouw studeer. Zelfs het slechtste klaslokaal hier is nog steeds geweldig.’ De 21-jarige student Filosofie, Politiek en Maatschappij geeft aan zich voornamelijk bij de Radboud Universiteit in te hebben geschreven vanwege de hoge onderwijskwaliteit.
‘Ik al die moeite gedaan om te integreren, en nu willen ze me niet meer?’
‘Ik heb de afgelopen drie jaar mijn best gedaan om de taal te leren, te integreren en hier een thuis voor mezelf te creëren’, zegt Tim Wiesner, masterstudent Artifical Intelligence uit Duitsland. De 23-jarige voelt zich beledigd door de discussies in de Tweede Kamer. ‘Ik dacht: heb al die moeite gedaan om te integreren en dan willen jullie me nu niet meer?’
Niet welkom
Wiesner heeft begrip voor bepaalde argumenten van politici, maar is bezorgd over het gebrek aan oplossingen op maat: ‘De politiek probeert één oplossing te vinden voor verschillende studies, verschillende steden en verschillende situaties – wat niet werkt. Minder internationale studenten aantrekken lost de problemen waar Nederland mee kampt, zoals de woningcrisis, niet op.
Hoewel het huidige debat Wiesner het gevoel geeft dat hij ‘zonder reden wordt aangevallen’, is hij van plan in Nederland te blijven. ‘Ik voel me hier op mijn plek. En ik heb het gevoel dat ik iets toevoeg aan de Nederlandse samenleving. Ik ben hier gekomen, heb hier gestudeerd en ga hier werken. Nederland wint iets als ik blijf.’ Toch kan hij zich voorstellen dat de discussie een negatief effect heeft op andere internationale studenten.
Voor Burdaite is de huidige discussie over internationale studenten van grote invloed op haar beslissing om na haar bachelor in Nederland te blijven: ‘Het is belangrijk om je welkom te voelen als je aan je toekomst bouwt in een ander land. Door dit debat heb ik het gevoel dat ik niet welkom ben in Nederland.’
Vertaald uit het Engels door Jan Scholten.
A.D. schreef op 10 februari 2023 om 13:34
Belangrijke vraag: hoe welkom zijn internationale studenten in Litouwen, Mexico en Duitsland? In Duitsland is studeren gratis, maar is er op veel studies strenge selectie en is het onderwijs meestal Duitstalig. Nederland is de laatste jaren buitengewoon verwelkomend geweest naar internationale studenten. En helaas met de verkeerde redenen.
Internationale studenten als individuen zijn niet het probleem. Ze zijn hier naartoe gehaald door de universiteiten omdat ze daar financiële beloningen voor kregen. Die financiering leidde tot een collectieve race naar de budgetbodem. In zeker zin zijn de internationals slachtoffer van een niet-werkend financieringssysteem. Je kunt een Duitse psychologiestudent als persoon niet verwijten dat zij/hij/die het probleem heeft veroorzaakt. Maar haar/zijn/dier aanwezigheid is wel een symptoom van het probleem.
Er zijn nu teveel studenten voor te weinig budget. Het is niet onredelijk om te stellen dat Nederlandse universiteiten in eerste instantie ook Nederlandse studenten moeten bedienen. Immers, de universiteiten worden betaald door Nederlandse burgers – voor EU-studenten geldt dat je collegegeld ongeveer een kwart is van de totale kosten van een jaar studeren, de rest wordt bijgelegd door Nederlandse belastingbetalers. Die zijn dat bereid te doen als hun eigen kinderen goed kunnen studeren. Nu staat de onderwijskwaliteit helaas onder druk.
Het lijkt me redelijk dat Nederlandse universiteiten:
1) Exclusief Engelstalige bachelors buiten FNWI zo snel mogelijk uitfaseren. Nederlands wordt dan weer de voertaal voor de meerderheid van de vakken in de bachelorprogramma’s.
2) Een deel van de BA- en BSc-vakken laten/maken we Engelstalig, zodat internationale docenten kunnen blijven doceren en…
3) … we kunnen blijven inzetten op Erasmusuitwisselingen in de bachelor. Want die hebben wel degelijk toegevoegde waarde.
4) Vervolgens kun je masteropleidingen wel vaker in het Engels aanbieden, vooral voor studenten die een wetenschappelijke of andersoortige internationaal-georiënteerde carrière willen.
5) Tot slot creëren we meer beurzen voor veelbelovende studenten uit armere landen.
Georg Huppertz schreef op 12 februari 2023 om 16:08
De vraag of internationale studenten welkom zijn in Duitsland, Litouwen en Mexico is volkomen irrelevant. In feite is dat oog om oog, tand om tand. Die landen verwelkomen onze studenten niet, dus wij hoeven hen ook niet te verwelkomen. Met die manier van denken komen we niet ver. Ik vind het nog maar de vraag of de Nederlandse universiteiten in de eerste plaats de Nederlandse studenten moeten opleiden. Ik zou liever stellen dat de Nederlandse universiteiten voor de Nederlandse wetenschap en samenleving zouden moeten opleiden. Dan hoeven de studenten niet noodzakelijk Nederlands te zijn. Hierin is belangrijk dat studenten in Nederland later ook in Nederland blijven om hun kennis in te zetten, ongeacht de nationaliteit van de student. Om te functioneren in Nederland, is beheersing van de Nederlandse taal belangrijk. We moeten dus ook af van het idee dat volwaardig functioneren in Nederland mogelijk is zonder Nederlands. Weliswaar kan een student in het Engels een vak volgen, maar zonder Nederlands is het lastig aansluiting te vinden bij organisaties en instanties buiten de universiteit. Wat betreft het woningtekort; als we alle internationale studenten zouden verdrijven, dan hebben we alsnog een gigantisch woningtekort voor Nederlandse studenten EN de lokale jeugd. Wat dat betreft, is het goedkoop om te stellen dat er teveel internationale studenten zijn (Maar goed, we weten inmiddels allemaal op welk niveau debatten in de Tweede Kamer worden gevoerd). Misschien zijn er wel teveel studenten in het algemeen en zouden we ons af moeten vragen of bepaalde opleidingen wel academisch genoeg zijn en thuishoren op een universiteit. Er zijn de afgelopen jaren allerlei opleidingen bijgekomen die een samenraapseltje zijn van verschillende disciplines (naar Brits en Amerikaans model), waarvan we ons zouden kunnen afvragen of zij wel over een voldoende onderzoekcomponent beschikken. Wat betreft de voertaal van een studie; dat zou de taal moeten zijn die zich het best leent voor dat vakgebied en niet waarmee de meeste inschrijvingen gerealiseerd kunnen worden. In sommige vakgebieden bestaat geen Nederlands jargon. Dan is Engels logischer. In mijn eigen studie was de bachelor Nederlandstalig. Vakken hadden soms Nederlandstalige dictaten, maar dan kon ook parallel een Engelstalig boek gevolgd worden. Huiswerk en tentamens mochten in het Nederlands of Engels gemaakt worden. Er waren eigenlijk nooit taalproblemen; men zeurde daar niet over. De master was Engelstalig, maar ook hier wisselden Nederlands en Engels elkaar af, afhankelijk van wat uitkwam.
François Dumoulin schreef op 16 februari 2023 om 20:48
In 1966 was onze universiteit een heel klein beetje internationaal: één Ghanese student medicijnen op onze flat Jacob Canisstraat 1, 12 studenten uit de Antillen en Suriname aan de overkant. Ik ben jaloers op de rijkdom aan diversiteit en moedertalen van dit moment. Dat moet vooral zo blijven. Daar moet je niet moeilijk over doen! Een betere wereld moet je niet tegenhouden.