Niet alleen een hoogleraar bij psychologie kreeg onlangs een ‘gele kaart’ wegens grensoverschrijdend gedrag. Hetzelfde gebeurde met een docent. Tijdens een feestje dronk hij te veel alcohol, waarna hij opdringerig werd en onder andere een studente op haar kont sloeg.

Het was tijdens een feest in een Nijmeegs café, ruim twee jaar geleden, dat een docent van de afdeling psychologie flink over de schreef ging bij meerdere studenten. Hij vroeg verschillende studenten om met hem te zoenen. Een van hen wees hem af, maar kreeg vervolgens toch een kus op de mond. Ook zoende de docent op dezelfde avond nog ten minste één andere student, ditmaal met wederzijdse instemming.

De zes studenten met wie Vox sprak, en die aanwezig waren op het feest, schetsen een beeld van een uitgelaten avond waarop veel gedronken werd. Een deel van de groep had die dag een diploma gekregen. Na een borrel op de universiteit toog het gezelschap, inclusief docent, naar de stad om het feest voort te zetten.

De betreffende docent gedroeg zich daar opdringerig en seksueel intimiderend. Hij liep op een gegeven moment met ontbloot bovenlijf door het café. Later op de avond kreeg een studente van hem twee keer een klap op haar kont.

De studente die de klap op haar billen kreeg, zat een week na het feest weer bij hem in een werkcollege. Ze hoopte op een excuus, maar volgens haar deed de docent alsof er niks was gebeurd. Hij kwam niet terug op het voorval.

Vertrouwenspersoon

De inmiddels afgestudeerde Hannah was een van de aanwezigen op het feest. Hoewel zij zelf niet door de docent werd lastiggevallen, was ze erg aangedaan door de gebeurtenissen. ‘Ik voelde mij smerig toen ik dit allemaal zag gebeuren. Sommige dingen zijn gewoon niet oké – zeker niet als er sprake is van een machtsrelatie, zoals tussen een docent en student.’

Hannah besloot in gesprek te gaan met een vertrouwenspersoon van de universiteit over wat ze had gezien. Die legde uit dat het indienen van een officiële klacht – een stap die Hannah serieus overwoog – niet mogelijk was als omstander.

‘Ik had het heel erg gevonden als hij zou worden ontslagen door mij’

De studenten die persoonlijk werden getroffen door het grensoverschrijdende gedrag van de docent, wilden die stap niet zetten. Voor zover Vox weet gingen ze ook niet met een vertrouwenspersoon in gesprek. Dat ze van de docent afhankelijk waren speelde daarbij een rol, maar ze wilden hem ook niet schaden. ‘Ik had het heel erg gevonden als hij zou worden ontslagen door mij’, zegt de studente die op haar kont werd geslagen. ‘Dat voelt niet goed.’

Tegelijkertijd wilde zij na het voorval niet meer met de docent in een-op-eensituatie terechtkomen, vertelt ze. Ze voelde zich daarbij niet op haar gemak. Terwijl ze dus nog wel les van hem kreeg.

Excuses

Op verzoek van Hannah organiseerde de vertrouwenspersoon een gesprek tussen haar en de leidinggevende van de docent. Daarna volgde ook nog een gesprek met de docent zelf. Haar zenuwen zette Hannah opzij om hem persoonlijk te kunnen vertellen wat de avond met haar had gedaan. ‘Dat heeft me geholpen om het achter me te laten.’

In dat gesprek bood de docent Hannah zijn excuses aan. Hij vertelde haar zo dronken te zijn geweest, dat hij niet meer wist wat er allemaal was gebeurd.

De melding van Hannah leidde ertoe dat de docent een aantekening kreeg in zijn personeelsdossier. Hij mocht wel gewoon onderwijs blijven geven. Wat Hannah betreft getuigt haar actie ervan dat het wel degelijk zin heeft als bystander aan de bel te trekken. Ze hoopt dat meer studenten dat in de toekomst durven te doen.

Op de hoogte

Het huidige bestuur van de Faculteit der Sociale Wetenschappen is bekend met de waarschuwing aan de docent. Evelyn Kroesbergen, decaan sinds oktober 2022, werd ervan op de hoogte gebracht door haar voorganger Michiel Kompier. Het was onder Kompiers leiding dat de waarschuwing werd uitgedeeld. Ron Scholte, die de afgelopen maanden interim-decaan was, kreeg de informatie weer van Kroesbergen, die haar functie tijdelijk moest neerleggen vanwege long covid.

Bovendien zijn er gesprekken geweest tussen de nieuwe bestuurders en de docent. ‘Vorig jaar zijn wij erg druk geweest met sociale veiligheid’, zegt Kroesbergen. ‘Toen is de docent zelf naar mij toegekomen met zijn verhaal.’ Hij voelde zich er volgens Kroesbergen ongemakkelijk bij om dit te verzwijgen, terwijl het thema zo prominent op de agenda stond.

‘We moeten geen spoken gaan zien: we horen ook heel positieve signalen over de opleiding’

Op basis van het onderzoek van Vox zien Kroesbergen en Scholte geen reden om opnieuw met de docent in gesprek te gaan, of nader onderzoek te doen. Scholte: ‘Wat er is gebeurd, is heel ernstig, maar voor zover wij weten is er geen sprake van een patroon. Het heeft allemaal plaatsgevonden op die ene avond.’

Bovendien, zo stelt Kroesbergen, is er door haar voorganger adequaat gereageerd op de melding. ‘We vertrouwen erop dat dat goed is gebeurd. Men heeft gedaan wat er op dat moment nodig was. Voor zover wij weten is de klacht naar tevredenheid afgehandeld en zijn er sindsdien geen signalen over deze docent binnengekomen.’

Geen spoken zien

Het is niet de eerste keer dat grensoverschrijdend gedrag van een medewerker bij psychologie naar de oppervlakte komt. Vorig jaar september openbaarde radioprogramma Argos dat er een ‘gele kaart’ is uitgedeeld aan een hoogleraar bij de opleiding. Na die uitzending kwamen er nieuwe meldingen en signalen binnen bij het faculteitsbestuur, waarna een nieuw, extern onderzoek werd aangekondigd. Dat wordt nu uitgevoerd.

Dat er nu een tweede geval bekend is, is geen reden voor het faculteitsbestuur om zich zorgen te maken over een onveilige cultuur binnen de opleiding. ‘Natuurlijk zijn we daar wel extra alert op’, zegt Kroesbergen. ‘We proberen zo goed mogelijk te weten wat er speelt binnen de faculteit, daarvoor zijn we in gesprek met verschillende partijen, waaronder de vertrouwenspersonen. Zelf loop ik ook regelmatig over de gang, spreek met mensen, vraag of er dingen spelen.’ Maar ze maakt zich niet ongerust. ‘We moeten geen spoken gaan zien. We horen ook heel positieve signalen over de opleiding en wat daar gebeurt.’

Tegelijkertijd wijst ze op het onderzoek naar de hoogleraar, dat bedoeld is om ‘de feiten boven tafel te krijgen’. Niet alleen de meldingen en signalen over de hoogleraar worden bestudeerd, maar ook de context, oftewel: de collega’s met wie de hoogleraar werkt. ‘Als uit dat onderzoek iets komt wat we nog niet wisten, dan pakken we dat natuurlijk op.’

Lopende het onderzoek zal de hoogleraar volgens Kroesbergen niet op de campus verschijnen. Of hij wel aan het werk is voor de universiteit vanuit huis, kan ze niet zeggen.